Co to jest domena internetowa? Jak działa?

Co to jest domena internetowa? Jak działa? Ile kosztuje? Jak wybrać i zarezerwować własny internetowy adres?

Rezerwacja domeny to jedna z pierwszych kwestii – tuż obok wyboru hostingu – jaka pojawia się w głowie wraz z pomysłem na uruchomienie strony. Czy jednak wiesz, czym dokładnie jest domena i w jaki sposób działa?

Od wyboru domeny zależy to, w jaki sposób Twoja strona będzie widoczna dla odwiedzającego. Z jednej strony jest to nazwa witryny, a z drugiej – jej adres. Dzięki domenie użytkownik może szybko trafić na daną stronę lub otworzyć pliki umieszczone na określonym serwerze. 

Istnienie domen jest jedną z podstaw funkcjonowania Internetu. Gdyby nie one – nawigacja w sieci byłaby zupełnie nieintuicyjna (a może nawet niemożliwa). Zobacz, czym tak naprawdę są domeny i w jaki sposób działają. 

Co to jest domena internetowa? Definicja

Na początek spróbujmy zdefiniować – czym jest domena. Definicja tego pojęcia może wyglądać następująco:

Domena to unikalny w skali internetu element tekstowy adresu internetowego, pod którym dostępne są wybrane usługi takie jak strona internetowa, poczta e-mail.

Domena składa się głównie z tekstu – służy do przetłumaczenia adresu IP (w formie numerycznej) na formę przystępną dla użytkownika. Domeny obsługiwane są przez DNS, czyli Domain Name System. 

Oczywiście można powiedzieć, że domena to adres internetowy – jednak miej świadomość, że jest to duże uproszczenie. Domena jest poprzedzona nazwą protokołu (http:// lub https://) i subdomeną (opcjonalnie) a zakończoną ścieżką do konkretnej podstrony lub dodatkowymi parametrami. Całość tworzy adres URL.

https://jakwybrachosting.pl/co-to-jest-domena/

W powyższym adresie domeną jest: jakwybrachosting.pl (pogrubione)

Jak działa domena?

Domena to kluczowy element podczas działalności w internecie. To właśnie dzięki niej, użytkownicy mogą zapamiętać adres strony internetowej. Wystarczy go wpisać w przeglądarkę, aby wyświetlić witrynę. Domena jest wykorzystywana także w poczcie elektronicznej – możesz utworzyć konto (lub wiele kont) pod konkretną domeną – np. kontakt@nazwafirmy.pl.

DNS

Dla funkcjonowania domen, kluczowym zagadnieniem jest DNS – czyli Domain Name System. Musisz wiedzieć, że każdy serwer ma swój adres IP – to właśnie dzięki niemu możliwe jest jego zlokalizowanie w sieci. DNS tłumaczy przeglądarce nazwy domeny na adres IP serwera docelowego. 

Działa on więc podobnie do książki telefonicznej – kojarzy nazwę z numerem pozwalającym na “nawiązanie kontaktu”. Dzięki DNS nie musisz wpisywać w przeglądarce: 172.217.10.46 – wystarczy, że wprowadzisz znacznie bardziej przyjazny adres google.com. Przeglądarka kontaktuje się z systemem i otrzymuje informację dotyczącą lokalizacji danej strony – co pozwala na nawiązanie połączenia. 

Serwery DNS są rozmieszczone na całym świecie. Są one koordynowane przez organizacje IANA (Internet Assigned Numbers Authority) i ICANN (The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). 

Nazwa domeny

Nazwa domeny może składać się z liter, cyfr oraz znaku “-”. Najczęściej ma możliwości zarejestrowania domeny z innymi znakami specjalnymi, choć są od tej reguły wyjątki. 

Zazwyczaj w nazwie domeny znajduje się nazwa firmy lub jakiekolwiek inne hasło, kojarzone z działalnością danej strony internetowej. Ma ona w końcu ułatwić zlokalizowanie danego zasobu w sieci.

Kto jest właścicielem domeny?

Musisz wiedzieć o tym, że kupując domenę, tak naprawdę nie stajesz się jej właścicielem. Jedynie dzierżawisz ją na określony czas – najczęściej na jeden rok. Przed zakończeniem umowy dzierżawy masz możliwość jej przedłużenia. Jednak, jeśli przegapisz ten moment i Twoja dzierżawa wygaśnie, to domena wraca do puli wolnych nazw.

W Polsce nadzór nad domenami (*.pl) sprawuje Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (czyli NASK). To ona umożliwia rejestrację domen. Jednak samej czynności możesz dokonać u firm prywatnych świadczących tego typu usługi. 

Jeżeli jakaś domena jest zarejestrowana na daną osobę, to lepiej jest mówić o abonencie niż o właścicielu. Dzięki bazie WhoIs możesz sprawdzić, czy domena jest wolna oraz kto aktualnie dzierżawi daną domenę. Działa to jednak tylko w przypadku firm, bo dane osób prywatnych są ukryte ze względu na RODO.

Cykl życia domeny

Jak widzisz – domeny nie można mieć „na własność”, można ją tylko wydzierżawić. Nie da się tego zrobić bezterminowo, lecz trzeba każdorazowo przedłużać umowę przed jej wygaśnięciem. Nieprzedłużoną domenę może przejąć inny użytkownik.

Można więc mówić o cyklu życia domeny. W przypadku domen o rozszerzeniu .pl wygląda to następująco:

• rezerwacja domeny – użytkownik może poinformować firmę rejestrującą domenę, że chce zarejestrować daną nazwę. Jest ona zarezerwowana na określoną liczbę dni – w tym czasie należy ją opłacić;
• rejestracja domeny – po opłaceniu domeny, użytkownik staje się jej abonentem. Domena jest aktywna, a po jej skonfigurowaniu, prowadzi pod adres serwera, na którym została zaparkowana;
• wygasanie domeny – domena jest aktywna wyłącznie na opłacony czas, ujęty w umowie. Jeżeli nie zostanie przedłużona (czyli opłacona na kolejny okres rozliczeniowy) dochodzi do jej wygaśnięcia; 
• kwarantanna domeny – to forma okresu przejściowego po ostatnim dniu umowy abonenta domeny. Trwa 30 dni. W tym czasie poprzedni abonent ma możliwość jej ponownego opłacenia – wówczas będzie ona ponownie zarejestrowana, czyli reaktywowana;
• uwolniona domena – gdy domena nie zostaje odnowiona, wówczas trafia do puli wolnych domen. Każdy użytkownik może ją teraz zarejestrować.

Zobacz też: Jak zarejestrować domenę internetową? Instrukcja krok po kroku

Gdy mowa o cyklu życia domeny, trzeba także wspomnieć o przechwytywaniu domeny. Jeżeli nie opłacisz domeny i minie okres kwarantanny, nazwa wraca do puli wolnych domen. Przechwycenie polega na wykorzystaniu takiej sytuacji i zarejestrowaniu domeny przez innego użytkownika w pierwszym możliwym terminie. 

W takiej sytuacji nowy abonent zdobywa domenę o pewnej historii, którą może potem wykorzystać do różnych celów – od pozycjonowania, po założenie serwisu na danym popularnym adresie. 

Domena może także służyć do odsprzedaży. Takie rozwiązanie stosuje się np., gdy komuś zależy na danym adresie, ale zapomniał opłacić usługi, przez co domena wygasła.  

Aby przejąć domenę, możesz skorzystać z opcji na domenę. Taką usługę umożliwiają rozmaite serwisy zajmujące się rejestracją domen. Decydując się na taką opcję, zapisujesz się w kolejce na daną nazwę. Jeżeli domena nie zostanie przedłużona – po okresie kwarantanny masz pierwszeństwo do jej zakupu.

Domena a subdomena

W każdej domenie możesz zarejestrować dowolną liczbę subdomen. Jest to adres tworzony w ramach danej domeny głównej. Tworzy się go według następującego schematu:

subdomena.domena.pl

Jest to przydatne podczas tworzenia działów w obrębie funkcjonującego serwisu, np.:

• blog.domena.pl zamiast domena.pl/blog;
• sklep.domena.pl zamiast domena.pl/sklep;
• blackdriday.domena.pl zamiast domena.pl/blackfriday.

W niektórych sytuacjach takie wydzielenie subdomeny może zdecydowanie ułatwić nawigację na stronie.

Konfiguracja domeny

Po zakupie domeny, należy ją odpowiednio skonfigurować. Najważniejsze jest samo podpięcie domeny do danego serwera – tak, żeby po wpisaniu danego adresu, przeglądarka trafiła w określone miejsce. 

Podczas konfiguracji podajesz informacje o serwerach DNS, w które ma zostać oddelegowana domena. Następnie musisz odczekać mniej więcej 24 godziny – to czas potrzebny na rozprzestrzenienie się informacji po serwerach DNS na całym świecie (tzw. propagacja DNS). Domenę możesz przenosić wielokrotnie. Nie jest ona przypisana na stałe do serwera. 

Samodzielna konfiguracja domeny nie jest trudna, ale wymaga kilkunastu minut pracy – ale za to nawet doby, aż wszystkie zmiany zostaną zaktualizowane.

Pamiętaj o tym, że delegacja domeny (czyli informacja odnośnie tego, jaki serwer obsługuje dany adres) to nie to samo co transfer domeny. W przypadku tej drugiej czynności domena zostaje przeniesiona pomiędzy jedną a drugą firmą rejestrującą (tzw. rejestratorem domen), a cała procedura potwierdzana jest kodem Authinfo. 

W tym miejscu trzeba jeszcze wspomnieć o cesji domeny. W tym wypadku ma miejsce przeniesienie prawa do dzierżawy nazwy pomiędzy dwoma abonentami. Można to – w dużym uproszczeniu – określić odsprzedażą domeny. 

Domena a hosting – co mają wspólnego?

Gdy zamierzasz uruchomić stronę internetową, jedną z pierwszych rzeczy na check liście powinien być wybór domeny oraz hostingu. Dlaczego to takie ważne? Otóż hosting pozwoli na przechowywanie plików strony, a domena będzie drogowskazem umożliwiających jej wyświetlenie.

Zobacz: Co to jest hosting?

Widzisz więc, że domena i serwer odnoszą się do aplikacji, stron www czy poczty elektronicznej. Jednak nie oznacza to, że są ze sobą nierozerwalnie związane. Abonamentu na hosting i domenę wcale nie musisz kupować u jednego dostawcy.

Owszem – jeżeli w jednym miejscu masz zarówno domenę, jak i hosting, to konfiguracja jest o wiele szybsza i łatwiejsza. Nie musisz dokonywać delegacji domeny, a po prostu łączysz ją z danym serwerem. Jednak nie ma się co oszukiwać – delegacja i konfiguracja wcale nie są tak skomplikowanymi czynnościami, żeby uniemożliwiały utrzymywanie hostingu i domeny w różnych firmach. 

Rodzaje domen

Możesz spotkać się z różnymi typami klasyfikacji domen. Wyróżnia się 

• domeny najwyższego poziomu (TLD – czyli top level domains), które z kolei dzieli się na:
  • generyczne (gTLD – generic top level domains), np.: domena .com, domena .eu, domena .net, domena .info;
  • krajowe (ccTLD – country code top level domains), np.: domena .pl, *.cz, *.ru;
  • sponsorowane (sTLD – sponsored top level domains), np.: *.gov, *.aero;
  • nowe (nTLD – new generic top level domains), np.: *.blog, *.online;
• domeny drugiego poziomu (SLD – second level domains), które dzielą się w naszym kraju na:
  • domeny funkcjonalne, np.: *com.pl, *.edu.pl, *.art.pl, *.org.pl;
  • domeny regionalne, np.: *.krakow.pl, *.slask.pl.

Trzeba jeszcze wspomnieć o domenach typu IDN czyli Internationalized Domain Name. Tego typu nazwy zawierają znaki diakrytyczne danego kraju. W przypadku polskich domen chodzi o oczywiście o “ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż”.

Możesz wejść na jakwybraćhosting.pl (z literką „ć” w adresie) – wykupiłem taką domenę i ustawiłem jej przekierowanie na adres bez polskich znaków. Wszyscy zadowoleni 🙂

Istnieją też tzw. domeny premium. Domeny premium to wyjątkowo wartościowe nazwy domen internetowych, które wyróżniają się krótkością, łatwością zapamiętywania, zawieraniem popularnych słów kluczowych i często kończą się rozszerzeniem typu nTLD. Ze względu na swoją atrakcyjność marketingową i potencjał do przyciągania większego ruchu, te domeny są zazwyczaj znacznie droższe niż standardowe domeny. Ich wartość wynika nie z technicznych aspektów, lecz z percepcyjnej wartości rynkowej i znaczenia dla budowania marki.

Jak wybrać domenę?

Nazwa domeny ma w sposób przyjazny dla człowieka przedstawić adres danej strony internetowej. Już w tym zdaniu widać, jedną z kluczowych kwestii dotyczących wyboru domeny – powinna ona być przystępna i łatwa do zapamiętania. 

Nie chcę tutaj wchodzić w kwestie samego brandingu i wymyślania nazwy firmy, sklepu czy serwisu. Chciałbym jednak jeszcze raz zaznaczyć – że sama nazwa domeny powinna być po prostu przyjazna.

Kolejna kwestia odnosi się do samego typu domeny. Czy lepiej zdecydować się na domenę *.xyz, *.pl czy *.eu? To zależy od wielu czynników.

Jeżeli Twoja strona ma być dostępna dla odwiedzających wyłącznie z Polski, zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem będzie domena *.pl. Jeżeli ma to być międzynarodowy serwis – warto zdecydować się na rozszerzenie *.eu czy *.com. Gdy chcesz podkreślić biznesowy charakter serwisu, możesz zdecydować się na domenę typu *.biz., a jeżeli otwierasz portal informacyjny, domena *.info może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem.

Nowe generyczne nazwy domen świetnie sprawdzają się w przypadku start-upów i firm chcących się wyróżnić. Jeżeli Twoja nazwa brzmi nowocześnie i chcesz to zaznaczyć także w swoim adresie internetowym – nic nie stoi na przeszkodzie, by zdecydować się na domenę typu nTDL.

Pamiętaj też o tym, że domeny sponsorowane są kontrolowane przez branżowe agencje. W związku z tym rejestracja domeny *.gov czy *.mil może być albo utrudniona, albo niemożliwa.

A co z domenami typu IDN? Musisz mieć na uwadze, że i tak większość użytkowników jest przyzwyczajonych do wpisywania adresów stron bez polskich znaków. Jeżeli jednak nazwa Twojej firmy ma znaki diakrytyczne, warto zabezpieczyć się przed działaniami konkurencji i zdecydować się na zarejestrowanie takiej domeny. Wówczas możesz uchronić się przed cybersquattingiem, czyli podszywaniem się pod Twoją działalność na stronie o niemal identycznie brzmiącej nazwie. 

Ile kosztuje domena?

Koszt domeny zależy od szeregu czynników. Wszystko zależy od operatora danej końcówki domeny (kraju czy firmy, która zarządza danym TLD). Pamiętaj też o tym, że koszt domeny może być różny w zależności od dostawcy usług. 

Cennik popularnych domen – najczęstsze ceny netto rocznie:

W przypadku domen obowiązuje prosta zasada – im taniej, tym lepiej. Niezależnie, gdzie zarejestrujesz domenę, dostajesz w praktyce tę samą domenę, która może wskazywać na dowolny serwer i hosting w dowolnej firmie. Nie ma więc co przepłacać.

Rejestrując domenę uważaj na wszelkiego rodzaju pakiety i promocje (w tym na darmowe domeny). Oczywiście oferują one możliwość rejestracji domeny w bardzo dobrej cenie. Musisz jednak mieć na uwadze, że cena odnowienia usługi może być nawet 10 raz większa. Jeżeli skuszony promocją zdecydujesz się na zakup – powiedzmy – 10 domen za 100 zł, to za rok ich odnowienie może Cię kosztować ponad 2000 zł. Warto mieć to na uwadze podczas rejestracji domeny.

Domena to bardzo ważny element podczas uruchamiania bloga, tworzenia sklepu internetowego czy jakiejkolwiek zakładania innej strony www. To właśnie dzięki niej, odwiedzający może szybko trafić na daną witrynę – wystarczy, że będzie pamiętać jej adres. Jeżeli tego nie zrobi, klient musi wyszukiwać informacji o stronie internetowej w wyszukiwarce, a tam na widoczność Twojej strony wpływ ma ogrom czynników. Pamiętaj, że dobra – zapadająca w pamięć domena – to jeden z fundamentów sukcesu strony internetowej.

Przeczytaj też: Co to jest certyfikat SSL?