Co to jest protokół HTTP? Jak działa? Historia, początki, specyfika, zagrożenia, wersje HTTP i HTTPS. Sprawdź, jak działa internet.
Spis treści
Podstawą działania stron internetowych są protokoły. W zależności od konstrukcji danej witryny oraz poziomu zastosowanych na niej zabezpieczeń, mamy do czynienia z protokołami HTTP oraz HTTPS. W tym tekście dowiesz się, czym jest protokół HTTP, jakie są jego cechy charakterystyczne, jakie daje możliwości i jak wygląda jego działanie. Zapraszamy do lektury.
Co to jest protokół HTTP? Definicja
Protokół HTTP (ang. HyperText Transfer Protocol) to protokół do swobodnego wysyłania i odbierania danych hipertekstowych (najczęściej stron WWW) w ramach sieci internetowej. Umożliwia on dwustronną komunikację pomiędzy urządzeniem i zainstalowaną na nim przeglądarką a serwerem.
Mówiąc wprost, to właśnie protokół sprawia, że po wpisaniu w wyszukiwarkę danego adresu witryny, wyświetla nam się ona na ekranie monitora, laptopa, czy też urządzenia mobilnego.
Protokół HTTP to jeden z elementów adresu URL strony internetowej, będący zbiorem zasad współpracy i wymiany informacji. Służy do przesyłania dokumentów pomiędzy serwerem i klientem, czyli urządzeniem użytkownika. W dużym uproszczeniu umożliwia on publikowane jakichkolwiek informacji na stronach internetowych.
Zobacz: Kody odpowiedzi HTTP: Lista i Nagłówki HTTP: pełna lista z wyjaśnieniami
Początki HTTP
Początki protokołu HTTP sięgają już lat 90. XX wieku. W 1991 roku światło dzienne ujrzała wersja protokołu HTTP/0.9. Z czasem ewoluowała do HTTP/1.0. Ta wersja protokołu umożliwiała podczas jednego połączenia wysyłanie i realizację tylko pojedynczego żądania. Choć obecnie brzmi to aż niewiarygodnie, to jednak w latach 90. było to w zupełności wystarczające. Wszystko dlatego, że ówczesne strony internetowe nie były rozbudowane i nie przypominały strukturą tych, z których korzystamy obecnie. Wraz z rozwojem technologii i stron www, wymagana była rozbudowa protokołu HTTP i dostosowanie go do zmieniających się potrzeb.
Tak powstał HTTP/1.1, który obecnie jest jednym z głównie wykorzystywanych w sieci. Jego zastosowanie umożliwia wykonywanie wielu żądań w tym samym czasie, dzięki czemu bez problemu ładują się strony zawierające coś więcej, niż tylko tekst. Obecnie standardem jest to, że na stronach www znajdujemy grafiki, animacje, czy skrypty JS.
HTTP/2 i HTTP/3, czyli idzie nowe
Najnowsze wersje protokołu HTTP to HTTP/2 i HTTP/3. To odpowiedź na ewoluujące potrzeby użytkowników, a także zmieniające się trendy w zakresie tworzenia i obsługiwania stron internetowych. Protokół HTTP/2 pojawił się na rynku w 2015 roku. Jego wprowadzenie wiąże się ze zwiększeniem wydajności stron internetowych, a także ze zmniejszeniem obciążeń, z którymi muszą zmagać się serwery. O ile w przypadku HTTP/1.1 zapytania wysyłane były po sobie w krótkim odstępie czasu i zapychały serwer, tak tu wysyłane są jednocześnie, przy jednoczesnym jego odciążeniu. Niestety, nie każda firma hostingowa obsługuje protokół HTTP/2 lub HTTP/3, dlatego warto to sprawdzić przed zakupem.
Jeszcze nowszą, bo zaprezentowaną w 2016 roku wersją jest HTTP/3. To protokół QUIC, który u wybranych polskich firm hostingowych obsługiwany jest już od 2017 roku. Wciąż nie cieszy się dużą popularnością, jednak wpływa na zwiększenie korzystania z sieci, dlatego warto zapoznać się z jego potencjałem. Podstawowe korzyści to:
- lepsza ochrona danych poprzez uwierzytelnianie i szyfrowanie;
- większa precyzja transmisji danych;
- uwzględniona migracja połączeń;
- skrócony czas inicjacji połączeń.
Zarówno HTTP/2, jak i HTTP/3 to nowoczesne protokoły, które z czasem powinny zyskiwać na znaczeniu w sieci.
Specyfika działania HTTP
Mechanizm działania protokołu HTTP jest stosunkowo prosty. Przede wszystkim polega on na wysyłaniu określonych zapytań na serwer, który w odpowiedzi zwrotnej przekazuje wybrane dane. Kolejną cechą charakterystyczną HTTP jest to, że protokół nie przechowuje wcześniej wysyłanych danych, dlatego po wejściu na witrynę internetową zawsze pobierane są od nowa. Tym samym klasyfikowany jest jako bezstanowy. Może to wpływać na wydłużenie czasu oczekiwania na załadowanie się danych i pokazanie widoku strony, jednak aby uniknąć niedogodności w tym zakresie, wdrożone zostały pliki cookies. Niestety protokół HTTP nie posiada dodatkowych zabezpieczeń, dlatego warto rozszerzyć go do protokołu HTTPS, który opiera działanie o certyfikat SSL. W wybranych wyszukiwarkach przy tym protokole pojawia się komunikat o niezabezpieczonej stronie.
Docelowo z protokołu HTTP korzysta się po to, aby znormalizować proces komunikowania się komputerów oraz innych urządzeń w sieci internetowej. Brak gromadzenia danych wpływa na ograniczenie ryzyka przeciążenia serwera.
W skrócie schemat działanie opisują dwa poniższe kroki.
- Wysłanie żądania przez użytkownika.
- Odpowiedź ze strony serwera na dane żądanie.
Cechy charakterystyczne
Cechy charakterystyczne nierozszerzonego protokołu HTTP to przede wszystkim:
- domyślne użytkowanie portu sieciowego 80;
- brak szyfrowania przesyłanych danych poufnych, co zwiększa ryzyko ich kradzieży;
- rozpoczęcie adresu URL w wyszukiwarce od http://;
- korzystanie z ciasteczek „cookies”;
- usuwanie danych po zakończeniu komunikacji.
Wersję protokołu HTTP można z powodzeniem rozszerzyć do HTTPS zwierającego dodatkowe zabezpieczenie w postaci certyfikatu SSL.
Pliki cookies zostały wdrożone po to, aby do minimum zredukować niedogodności związane z każdorazowym pobieraniem danych z witryny. Popularne ciasteczka mają gromadzić dane z wcześniej odwiedzanych stron internetowych, a także pozwalać na szybsze ich ładowanie przy ponownych odwiedzinach.
Potencjalne zagrożenia związane z wykorzystaniem protokołu HTTP
Obecnie coraz częściej odchodzi się od stosowania nierozszerzonej wersji protokołu HTTP ze względu na potencjalne zagrożenia, które powoduje. Przede wszystkim nie posiada on dodatkowego certyfikatu bezpieczeństwa, a dane przesyłane za jego pośrednictwem nie podlegają szyfrowaniu. Wpływa to na zwiększenie ryzyka przechwycenia poufnych informacji przez osoby niepowołane, a najbardziej narażone na to są: hasła i loginy, dane kart bankowych i inne dane. Utracenie ich może powodować poważne straty zarówno wśród użytkowników indywidualnych, jak i biznesowych. To sprawia, że wiele osób decyduje się na płynne rozszerzenie protokołu do szyfrowanej wersji HTTPS z certyfikatem SSL.
Ponadto stosowanie HTTP może negatywnie wpłynąć na pozycjonowanie witryny w organicznych wynikach wyszukiwania. Brak certyfikatu SSL praktycznie uniemożliwia skuteczną kampanię SEO i wypozycjonowanie witryny na pierwsze miejsca wyników nawet w sytuacji, gdy pozostałe kluczowe parametry zostaną zachowane.
Dlaczego warto postawić na certyfikat SSL i protokół HTTPS?
Aktualnie zdecydowanie popularniejszym wyborem jest protokół HTTPS, który zapewnia szyfrowanie danych. Zabezpiecza to użytkowników przed utratą poufnych informacji i sprawia, że korzystanie z internetu jest jeszcze wygodniejsze. Strony posiadające certyfikat SSL oznaczane są protokołem https:// oraz symbolem kłódki. Budzi to większe zaufanie internautów i prowadzi do wzrostu liczby odwiedzin danej witryny, o ile jej tematyka jest spójna z ich oczekiwaniami. Właśnie dlatego warto przejść na protokół HTTPS, co nie wiąże się z dużymi kosztami dodatkowymi.
Choć protokół HTTP wciąż jest wykorzystywany, to jednak obecnie obserwuje się tendencję regularnego odchodzenia od niego. Jeżeli posiadasz witrynę na niezabezpieczonym HTTP lub myślisz o założeniu własnej strony internetowej, to zdecydowanie postaw protokół z certyfikatem SSL. Wzbudzisz tym samym większe zainteresowanie i zaufanie odbiorców, a także zadbasz o bezpieczeństwo swoich danych oraz danych udostępnianych przez użytkowników. Bezpieczeństwo w sieci to aspekt, który z tygodnia na tydzień zyskuje na znaczeniu.