Cykl życia domeny .PL, .COM, .EU i innych

Poznaj pełen cykl życia domeny .PL, domen globalnych (np. .COM) .EU i innych. Rejestracja, odnowienie, kwarantanna, wygasanie itd.

Co to jest cykl życia domeny i dlaczego tak ważna jest jego znajomość? Dzięki temu będziesz wiedzieć, kiedy można zarejestrować adres czy przedłużyć jego ważność. Co jednak istotne, parametr ten różni się w przypadku domen globalnych, krajowych i europejskich.

Cykl życia domeny jest istotny zarówno dla właściciela danego dresu, jak i innych użytkowników internetu. Z jego pomocą zawsze będziesz wiedzieć, jaki jest status danej nazwy. Zorientujesz się też, w którym momencie konieczne będzie jej przedłużenie lub porzucenie. Poznasz ponadto termin, w którym konieczne będzie dokonanie odpowiedniej wpłaty.

Specyfikacje cyklu życia domeny krajowej .pl, adresów europejskich (.eu) i globalnych (np. domeny .com czy domeny .net) różnią się od siebie. Warto je poznać, by np. wykupić pożądany adres, gdy tylko stanie się dostępny. Pozwoli Ci to jednak również ustrzec się przed sytuacją, gdy to Twoja nazwa będzie zagrożona przejęciem. W każdym z tych przypadków da się wyróżnić kilka etapów funkcjonowania adresu. Od nich zależy jego prawidłowe funkcjonowanie.

Zobacz: Co to jest domena internetowa? Jak działa?

Cykl życia domeny – co to znaczy?

Zarówno domeny globalne, jak i krajowe czy europejskie, mają swój określony cykl życia. Pod tym określeniem kryje się czas od momentu zarejestrowania domeny, aż do chwili jej powrotu na rynek. Wszystko więc zależy od tego, na jak długo wykupisz możliwość korzystania z danej nazwy. Cykl życia w znacznym stopniu bowiem zależny jest od tej właśnie wartości. Minimalny czas to rok, nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by zapłacić od razu np. za 10 lat z góry.

Z czego wynika dokładna specyfika terminarza cyklu życia domeny? Jest ona ściśle związana z przepisami określonymi przez regulatora (rejestr) danego rodzaju adresów. W przypadku domeny .pl jest to np. NASK.

Cykl życia domeny .PL

W przypadku domen polskich cykl życia składa się z trzech głównych elementów:

• rejestracji domeny,
• odnowienia lub jego braku po upływie terminu zawartego w umowie,
• okresu kwarantanny.

Powyższy cykl życia domeny dotyczy każdego adresu .pl, nadzorowanego przez NASK. Poznaj zatem szczegóły i charakterystykę każdego z wymienionych etapów.

Rejestracja domeny

Schemat cyklu życia domen krajowych rozpoczyna się w momencie ich rejestracji (Jak zarejestrować domenę internetową?). Po wybraniu odpowiedniego adresu z puli domen wolnych (Jak sprawdzić, czy domena jest wolna?) musisz opłacić usługę na określony czas. Gdy płatność zostanie zaksięgowana, ważność domeny zostanie wyznaczona np. na kolejnych 365 dni.

Kiedy domena będzie aktywna? Zazwyczaj adres zaczyna być widoczny w sieci po upływie kilku godzin od chwili zaksięgowania wpłaty. Po tym czasie pod daną nazwą może już pojawić się Twoja strona WWW. Oczywiście identycznie działa to też z innymi zawartościami, np. skrzynką e-mail itd.

Odnowienie domeny lub brak odnowienia po okresie rozliczeniowym

Drugi etap rozpoczyna się, gdy wyżej wspominany termin zacznie dobiegać końca okresu abonamentowego. W takiej sytuacji rejestrator powinien poinformować Cię o zbliżającym się terminie zakończenia okresu ważności opłacanego adresu. Zazwyczaj odbywa się to za pomocą wiadomości e-mail, wysyłanych z kilkudniowym wyprzedzeniem. Masz wtedy możliwość:

• przedłużenia ważności domeny – w tym przypadku niezbędne jest uiszczenie ponownej opłaty według polityki danego rejestru. Koszt takiego działania warto sprawdzić jeszcze przed pierwszą rejestracją;
• podjęcia decyzji o wygaśnięciu domeny – brak odnowienia sprawi, że domena powróci za pewien czas do puli nazw wolnych. Dzieje się tak, gdy upłynie okres kwarantanny, który szczegółowo opiszemy w dalszej części artykułu.

Jeśli domena krajowa ma zostać przedłużona, pamiętaj o terminowym opłaceniu jej odnowienia. Dzięki temu odświeżenie ustawień (propagacja DNS) nastąpi natychmiastowo. Nie będzie konieczne już oczekiwanie kilku godzin na jej pojawienie się w sieci tak, jak dzieje się to w przypadku pierwszej rejestracji.

Kwarantanna

Jeśli użytkownik nie opłaci przedłużenia ważności domeny, przez 30 dni pozostaje ona w trybie tzw. kwarantanny. W tym czasie nadal masz możliwość jej opłacenia, mimo że upłynął już oficjalny termin ważności adresu. Przez ten miesiąc ponadto żaden inny użytkownik nie ma jeszcze możliwości jej wykupienia. Po upływie miesiąca domena staje się dostępna dla innych internautów. Jeśli ktoś wykupił na nią opcję (zobacz: opcja na domenę), zyska prawo pierwokupu.

Istnieje natomiast jeszcze szansa, że po usunięciu domeny z Twojego konta, pozostanie ona wolna. Stać się tak może, jeśli nikt nie wyrazi od razu zainteresowania jej kupnem. W takiej sytuacji masz szansę na zmianę zdania. Pamiętaj jednak, że już niemożliwe jest jej odnowienie. Konieczne wtedy jest po prostu przejście ponownej rejestracji. Odbywa się to na aktualnych zasadach rejestratora.

Co się dzieje po zakończeniu kwarantanny i rozwiązaniu umowy rejestratora z użytkownikiem? W takim przypadku stan domeny określany jest jako „DELETE BLOCKED”. Jest to przejściowy moment, który trwa 5 dni. W tym czasie niemożliwe jest podjęcie działań związanych z danym adresem, takich jak:

• rejestracja,
• odnowienie,
• transfer do innego rejestratora,
• zmiana delegacji,
• zmiana abonenta (cesja domeny) np. przy sprzedaży domeny,
• rezygnacja.

Po wspomnianych wyżej 5 dniach domena wraca do puli nazw wolnych. Oznacza to, że może zostać ponownie zarejestrowana.

Cykl życia domen globalnych

Domena globalna, taka jak np. .com, .org, .info, .biz czy .net), nadzorowana jest przez VeriSign Global Registry Services. Specyfikacje cyklu życia domeny tego typu podlegają więc wytycznym tej właśnie instytucji. Zgodnie z nimi wyróżnić można cztery główne etapy:

• active (domena aktywna) – okres, gdy rejestrujesz i opłacasz domenę globalną. Po zaksięgowaniu płatności możesz korzystać z adresu tak długo, jak zakłada to umowa. Maksymalny czas „dzierżawy” to 10 lat. Nie ma natomiast możliwości jej rejestracji poprzez wykup opcji, jak dzieje się to w przypadku domen krajowych;
• grace period (okres ulgowy) – po upływie określonego w umowie czasu kończy się okres abonamentowy. Usługodawca powinien Cię o tym wcześniej poinformować. Możesz teraz zadecydować o przedłużeniu umowy lub porzuceniu domeny. Masz na to 35 dni, a koszt pierwszej opcji wynosi tyle, ile rejestrator określił podczas rejestracji;
• redemption period (okres wykupu) – w przypadku domen globalnych możesz skorzystać z „drugiego terminu” wykupu adresu. To opcja dodatkowa, dostępna po upływie okresu grace period. Zakłada kolejnych 30 dni, w czasie których możesz jeszcze przedłużyć ważność adresu za dodatkową opłatą. Jej wysokość jest określana przez usługodawcę w umowie rejestracyjnej. W tym czasie żaden inny użytkownik nie może jeszcze podjąć się wykupu nazwy domeny;
• pending delate (oczekiwanie na usunięcie) – po zakończeniu płatnego okresu wykupu następuje przygotowanie do kasacji domeny. Zwykle trwa to od 1 do 7 dni, zależnie od operatora. Po tym czasie nazwa domeny ponownie trafia na rynek. Oznacza to, że może ponownie zarejestrować ją inny użytkownik – również Ty.

Cykl życia domen europejskich (.EU)

Domeny europejskie, zarejestrowane przed 15.09.2014 roku, wygasały na nieco innych zasadach niż obecnie. Teraz obowiązuje w tej kwestii dokładna data ich wykupienia. Poprzednie zasady cyklu życia takich adresów natomiast uwzględniały koniec miesiąca kalendarzowego. My przyjrzymy się dokładniej aktualnym wytycznym. Dotyczą one wszystkich domen zarejestrowanych po wprowadzeniu zmian w 2014 roku.

Domena europejska ma z pozoru identyczny cykl życia jak domena krajowa. Różnią się ona jednak czasem obowiązywania poszczególnych okresów:

• rejestracja domeny – od daty rejestracji i jej opłacenia domena .eu obowiązuje przez rok. Usługi związane z jej funkcjonowaniem są przypisane do jej właściciela. Nie ma możliwości dokonania wcześniejszej rezerwacji adresu, np. poprzez wykupienie opcji;
• odnowienie lub jego brak – po upływie 365 dni oficjalnie kończy się okres ważności domeny .eu. Rejestrator powinien poinformować Cię o tym z pewnym wyprzedzeniem. W tym czasie Twój adres nadal widnieje w domenach zarejestrowanych. Musisz jednak ostatecznie zadecydować, czy będziesz go przedłużać.
• kwarantanna – osoba, która zarządza daną domeną ma 40 dni na podjęcie decyzji, czy chce nadal ją mieć. Przez ten czas nikt inny nie może dokonać jej ponownej rejestracji. Po opłaceniu przedłużenia jej status pozostanie „zajęty”. W przypadku rezygnacji trafi ona do puli adresów wolnych. Oznacza to, że będzie mogła zostać zarejestrowana przez nowego użytkownika.

Gdzie sprawdzić stan domeny?

Informacje o aktualnym etapie życia adresu znaleźć można w bazie WHOIS. Dotyczy to każdego rodzaju domeny – zarówno krajowej, jak i europejskiej czy globalnej. Zależnie od serwisu, z którego skorzystasz, prezentacja stanu adresu może wyglądać nieco inaczej. W przypadku polskich domen do ich opisania użyte są cztery określenia:

• RESERVED – domena oczekuje na rejestrację,
• REGISTERED – domena zarejestrowana i aktywna w DNS,
• BLOCKED – okres rozliczeniowy domeny został zakończony,
• DELETE BLOCKED – umowa z dotychczasowym właścicielem została rozwiązania. Wkrótce domena trafi do bazy wolnych nazw.

Oznaczenia te znajdziesz w tabeli zbiorczej, prezentującej wszystkie informacje o danej domenie. W przypadku serwisu dns.pl/whois widoczne są one na pierwszym miejscu tabeli, oznaczonej jako „Stan”. Jak zobaczysz na poniższym screenie, w przypadku naszego adresu jakwybrachosting.pl stan określony jest jako „Aktywna w DNS [REGISTERED].

We WHOIS zaprezentowany jest ponadto szereg przydatnych danych dotyczących konkretnego miejsca w sieci. Mowa u takich elementach, jak np. termin rejestracji danych nazw czy okresy ich ważności. Są one bezpośrednio związane z cyklem życia domeny.

Na ich podstawie łatwo jest obliczyć, kiedy np. dany adres być może będzie znów dostępny na rynku. Pamiętaj jednak, że wiele zależy od jego obecnego właściciela i decyzji o ewentualnym przedłużeniu ważności abonamentu.