Jak sprawdzić co zajmuje dużo miejsca na serwerze?

Masz za mało miejsca na serwerze? Zamiast dopłacać za większy pakiet hostingowy, sprawdź, co zajmuje dużo miejsca na serwerze/hostingu.

Masz za mało miejsca na serwerze? Problemem są nowe pliki, poczta e-mail, mnogość aplikacji czy „śmieci” w bazie danych? Dowiedz się, w jaki sposób sprawdzić, co pożera ogrom gigabajtów na Twoim koncie.

Zastanawiasz się, co zajmuje dużo miejsca na serwerze? Niemalże każdy właściciel rozwijającej się strony internetowej prędzej czy później zadaje sobie to pytanie. Sytuacja ta jest szczególnie problematyczna, jeśli masz hosting współdzielony. Pakiety usługodawców wprowadzają znaczne ograniczenia. Przez to zbyt wiele plików może sprowadzić na Ciebie dodatkowe koszty. W tym artykule wyjaśniłem, jak sprawdzić, co zajmuje dużo miejsca w DirectAdmin, cPanel oraz z linii poleceń SSH. Dowiesz się z niego ponadto, jaka jest waga WordPressa i co wpływa w wielkość witryny WWW.

Jak sprawdzić ilość danych na serwerze? Instrukcja DirectAdmin

Możesz sprawdzić, ile miejsca na dysku serwera pozostało do Twojej dyspozycji, po zalogowaniu na swoje konto w DirectAdmin. Potrzebne do tego dane logowania powinny zostać Ci udostępnione przez hostingodawcę.

DirectAdmin to panel pozwalający kontrolować strony internetowe i usługi hostingowe. Jest powszechnie wykorzystywany w przypadku hostingów współdzielonych. Możesz więc swobodnie skorzystać z niego również po to, by sprawdzić przechowywane na serwerze pliki i dane. Na potrzeby tej instrukcji ja skorzystałem z wersji demonstracyjnej tego serwisu. W zależności od hostingodawcy jego wygląd i ułożenie może się nieco różnić.

Aby sprawdzić miejsce na swoim serwerze, postępuj zgodnie z poniższymi krokami:

1. zaloguj się na swoje konto użytkownika DirectAdmin;
2. w bocznym menu po lewej stronie rozwiń zakładkę „Informacje o systemie i pliki„;
3. przejdź do opcji „Podsumowanie witryny / Statystyki / Logi”;

4. teraz możesz wybrać, której domeny statystyki chcesz sprawdzić. Alternatywnie możesz przejść od razu do zakładki „Statystyki zużycia„. Znajduje się w górnej części strony. System pokaże Ci wtedy m.in. zużycie miejsca przez poszczególne elementy znajdujące się na serwerze. Możesz sprawdzić w ten sposób:
   • zużycie transferu,
   • użycie dysku,
   • zużycie dysku przez pocztę e-mail,
   • zużycie dysku przez bazę danych;

5. naciśnij przycisk „Użycie dysku” i zobacz „Szczegóły„;
6. system przedstawi Ci wszystkie wpisy, które zabierają jakiekolwiek miejsce. Zależnie od tego, czego potrzebujesz, możesz również ukryć lub pokazać inne wpisy, zużywające 0 bajtów;

Jak sprawdzić rozmiar folderów na serwerze? Instrukcja cPanel

W cPanel możesz sprawdzić rozmiar swojej strony i ilość zajętego miejsca na serwerze. Wymaga to zalogowania na swoje konto użytkownika. Dane logowania – podobnie jak w przypadku DirectAdmin – powinien zapewnić Ci Twój hostingodawca.

cPanel jest odpowiednikiem DirectAdmin. To system wykorzystywany przez wielu operatorów hostingów współdzielonych. Co natomiast istotne, on także ma bardzo zróżnicowaną budowę i wygląd. Na potrzeby przykładu w tym artykule skorzystałem z jego wersji demonstracyjnej. Twoja może się nieco różnić, w zależności od firmy, z której usług korzystasz.

Aby sprawdzić ilość zajmowanego miejsca, postępuj zgodnie z poniższymi krokami:

1. zaloguj się na swoje konto cPanel;
2. znajdź zakładkę „Files„;
3. naciśnij opcję „Disk Usage„;

4. zapoznaj się z pierwszą częścią danych – w tym miejscu znajdziesz wszystkie informacje dotyczące zużycia miejsca przez Twoje strony internetowe i inne pliki trzymane na serwerze. Dane te pozwalają odpowiedzieć na pytanie, który folder zajmuje najwięcej miejsca i co się w nim znajduje. Są tu informacje na temat ciężaru np.:
   • plików w katalogu domowym,
   • plików w ukrytych podkatalogach,
   • folderu Bin/,
   • pamięci podręcznej,
   • dzienników,
   • PHP/,
   • list mailingowych,
   • kont e-mail, archiwów poczty,
   • i innych;

5. zapoznaj się z zestawieniem w dolnej części strony – tutaj znajdziesz szczegółowe informacje na temat zużycia. Dowiesz się stąd, ile miejsca zajmują konkretne zawartości katalogów, a nie sam folder. Co ważne, każdy punkt na liście możesz rozwinąć. Zobaczysz wtedy jego zawartość. Wszystkie jego elementy są opisane z dokładnością do bajtów;
6. posegreguj pliki w zależności od nazwy lub zajmowanego miejsca – ta druga opcja pozwoli Ci błyskawicznie sprawdzić foldery ważące najwięcej i najmniej. Przekonasz się też, który plik zajmuje najwięcej miejsca.

Jak sprawdzić ilość miejsca na serwerze? Linia poleceń SSH

Wielkość strony internetowej możesz zbadać za pomocą linii poleceń SSH. Aby to jednak zrobić, Twój hosting musi pozwalać na zastosowanie takiego rozwiązania. Jeśli nie jest to problemem, połączenie możesz nawiązać zarówno z systemu Windows, jak i macOS czy Linux.

Pamiętaj, że struktura katalogów może być różna, w zależności od hostingu. Kolejne kroki z poniższej instrukcji dostosuj więc do swojej sytuacji:

1. zaloguj się do SSH (możesz wykorzystać do tego np. PuTTy);
2. znajdź katalog, który chcesz sprawdzić. Możesz do tego użyć komendy cd. Ścieżki mogą się różnić (zobacz: Struktura katalogów na serwerze: public_html i inne), ale w przypadku folderu głównego strony WordPress może przyjąć np. formę:

cd /var/www/html

3. użyj komendy du -sh do sprawdzenia rozmiaru danego katalogu. Wpisz ją na końcu ścieżki, np.:

serwerXXX:~/public_html/wordpress$ du -sh

W odpowiedzi na to polecenie powinna pojawić się informacja o wielkości. Przy liczbie zobaczysz litery odpowiadające jednostkom:

• K – kilobajty,
• M – megabajty,
• G – gigabajty.

Alternatywnie, sprawdzając wielkość strony, możesz użyć polecenia bezpośrednio do całej domeny. W tym przypadku jednak struktura komendy może różnić się znacznie w zależności od hostingu. Do uruchomienia tego rozwiązania wypróbuj poniższe propozycje:

• du -sh domains/*;
• ncdu /home/user/domains/domena;
• du -sh websites/*;
• du –max-depth=1.

W tym przypadku na ekranie pojawi się od razu cała lista elementów wchodzących w skład danej witryny. Czas oczekiwania na informację to ułamek sekundy. Podobnie jak w przypadku testowania pojedynczych folderów wyniki będą miały formę liczby z literami jednostek.

Jak znaleźć największe pliki przez SSH?

SSH pozwala na wyszukiwanie zaawansowane. Odpowiada za to polecenie find, połączone ze wspominanym już du oraz sortowaniem. W takim przypadku komenda może wyglądać np. tak:

find /przykladowa/sciezka/ -type f -exec du -h {} + | sort -rh | head -n X

Cała formuła może wydawać się pozornie nieco skomplikowana. Szczególnie takie wrażenie mogą odnieść początkujący użytkownicy. Gdy jednak przeanalizujemy jej poszczególne elementy, przekonasz się, że wcale tak nie jest:

• find /przykladowa/sciezka/ -type f – służy do wyszukiwania plików w danym katalogu;
• -exec du -h {} + – sprawia, że wobec każdego znalezionego pliku od razu wykonywane jest polecenie du -h obliczające jego rozmiar;
• | sort -rh – odpowiada za sortowanie znalezionych plików w kolejności od największego do najmniejszego (nie musisz go używać, jeśli chcesz znaleźć najlżejsze pliki);
• | head -n X– wyświetla X największych plików na serwerze (wstaw zamiast X konkretną cyfrę lub liczbę).

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o protokole komunikacyjnym SSH i jego zastosowaniach, polecam mój artykuł: Co to jest SSH w hostingu? Jak i do czego używać linii poleceń?.

Ile miejsca na serwerze zajmuje WordPress?

Najczęściej sama podstawowa instalacja WordPressa to koszt kilkudziesięciu MB (60-70 MB) miejsca na serwerze. Do tego jednak musisz dodać szereg rozwiązań dodatkowych. Mowa tu o wtyczkach, motywach i wielu innych plikach. Ostatecznie więc strona internetowa waży znacznie więcej niż sam CMS.

Wybierając hosting współdzielony, ale też serwer dedykowany czy VPS, raczej niewiele osób zwraca uwagę na wielkość WordPressa. Wynika to z jego skromnej wagi. Pamiętaj jednak, że na dysku musi znaleźć się nie tylko sam system, ale też wszystkie pliki Twojej witryny. Tu natomiast mowa już często o potężnych plikach – szczególnie w rozbudowanych serwisach.

Właściciele stron mogą sprawdzić wagę WordPressa samodzielnie na trzy sposoby:

• w panelu użytkownika WP,
• w panelu firmy hostingowej,
• w instrukcji z konsoli SSH.

W SSH, DirectAdmin oraz cPanel zrobisz to bez problemu, wykorzystując sporządzone przeze mnie powyżej instrukcje. Teraz skupię się zatem na panelu WordPress. Ta opcja również nie powinna Ci zająć wiele czasu, bo nie należy do specjalnie skomplikowanych.

Instrukcja z panelu użytkownika WordPress

Do sprawdzenia, jak ciężkie są pliki systemowe WordPress, nie potrzebujesz żadnego zewnętrznego oprogramowania czy serwisu. Wystarczy tylko, że będziesz postępować zgodnie z poniższymi krokami:

1. zaloguj się do swojego panelu użytkownika WordPres;
2. w menu bocznym po lewej stronie wybierz opcję „Narzędzia„;
3. przejdź do podstrony „Stan witryny„;

4. na górze strony wybierz zakładkę „Informacja„;
5. rozwiń zakładkę „Foldery i rozmiary„.

6. Zobaczysz w tym miejscu szczegółowe informacje na temat zajętości serwera, z podziałem na:
   • rozmiar katalogu WordPress,
   • rozmiar katalogu wgrywanych plików,
   • rozmiar katalogu motywów,
   • rozmiar katalogu wtyczek,
   • rozmiar katalogów krojów pisma,
   • rozmiar bazy danych,
   • całkowity rozmiar zasobów.

Jak widzisz, jest spora rozbieżność między wagą samego katalogu WordPress a całkowitymi rozmiarami zasobów. Jak już zapewne się domyślasz, na rozmiar witryny wpływa wiele aspektów. Problemem braku miejsca natomiast zwykle nie jest sam ciężar CMS-a, który jest niewielki.

Co wpływa na rozmiar strony WordPress?

Choć sam CMS zajmuje tylko kilkadziesiąt MB, rozmiary stron WWW często liczone są w dziesiątkach GB. Wynika to z ich obszernej zawartości. Składać się na nią mogą ogromne ilości plików różnego typu. Oczywiście każdy serwis to indywidualny przypadek. Wiele zależy od jego charakteru, zasad działania czy formy. W większości przypadków natomiast szczególnie ciężkie są takie pliki, jak:

• motyw strony – WordPress oferuje wiele gotowych motywów, Ułatwiają pracę kreatorom i łatwo dopasujesz je do własnych potrzeb. Przed instalacją jednak zwróć uwagę na to, ile miejsca zajmują. Zawsze też warto pamiętać, by usuwać z CMS-a motywy, które nie są aktualnie wykorzystywane;
• wtyczki – w WordPressie masz do dyspozycji dziesiątki pluginów. Rozszerzają możliwości CMS-a i mogą być wykorzystywane na rozmaite sposoby. Wszystkie jednak zajmują miejsce i warto przed ich instalacją sprawdzić, jak są ciężkie. Ich znaczna liczba może solidnie ograniczyć zasoby Twojego serwera;
• baza danych – są w niej przechowywane wszelkie informacje dotyczące Twojej witryny internetowej. Mowa tu nie tylko o stronach i podstronach, ale też postach, komentarzach, ustawieniach i wielu innych. Im więc bardziej rozbudowany serwis, tym ciężka baza danych;
• multimedia – strony internetowe zawierające dużo grafik czy filmów zajmują wiele miejsca na serwerze. Nie bez znaczenia są również inne multimedia, takie jak np. pliki w formacie PDF czy karty produktów. W takim przypadku warto skorzystać z optymalizacji zdjęć czy udostępniania materiałów z platform zewnętrznych (np. YouTube).

Aby oszczędzać miejsce na dysku, jednocześnie dbając o sprawność działania witryny, polecam regularnie optymalizować bazę danych. Tego, w jaki sposób to zrobić i dlaczego warto, przeczytasz w moim artykule: Optymalizacja bazy danych WordPress.

Po co sprawdzać stronę, jej wielkość i miejsce na dysku?

Uważne monitorowanie miejsca na serwerze jest istotne szczególnie z dwóch powodów:

• ze względu na limit miejsca,
• ze względu na efektywne działanie witryny.

Pierwszy powód jest dość oczywisty. Decydując się na hosting czy własny serwer, wybierasz jego określoną wielkość. Z góry musisz założyć, że zmieszczą się na nim wszystkie informacje i pliki związane z prowadzoną przez Ciebie witryną. Wszelkie przekroczenia tych limitów mogą wiązać się z dodatkowymi opłatami lub poszukiwaniem większej (a przy tym zwykle droższej) opcji. Dodatkowo, zakładając niechęć do dopłacania, może to ograniczać Twój budżet i blokować dalszy rozwój działalności.

Druga kwestia związana jest z faktem, że dobrze zoptymalizowane strony szybciej działają. Warto regularnie czyścić bazę danych i usuwać zbędne pliki, by poprawić efektywność witryny. Prędkość ładowania jest niezwykle istotna z perspektywy SEO i pozycjonowania. Ponadto ma to również znaczenie dla użytkowników, którzy nie muszą długo czekać na załadowanie zawartości. Może więc przełożyć się to na lepsze wyniki biznesowe.